جنس انواع لوله های ساختمانی و کاربردشان
هر ساختمانی با توجه به نوع کاربری خود دارای لوله کشی متفاوتی می باشد. اجرای صحیح لوله کشی یکی از موضوعات بسیار مهم در ساختمان سازی است که در صورت عدم رعایت آن ممکن است آب نشتی پیدا کرده و خسارات جبران ناپذیری به ساختمان وارد شود. در لوله کشی از لوله های مختلف استفاده می شود که هر کدام دارای جنس و کارایی متفاوت هستند. در کل لوله هایی که برای انتقال آب در ساختمان تعبیه می شوند به انواع لوله های گالوانیزه، لوله های چدنی، لوله های پلی پروپیلن، لوله های پی وی سی، لوله های پنج لایه و لوله های پلی اتیلن تقسیم می شوند.
لوله گالوانیزه
گالوانیزاسیون به روش غوطه وری گرم به زبان ساده یک پوشش است که در آهن یا فولادی که از نظر ترکیب و طراحی مناسب برای گالوانیزه است توسط فرو بردن در وان مذاب روی تشکیل می‌گردد.
لوله گالوانیزه سرد
اين روش به اين صورت است كه مي توان از طريق الكتروليز نمكهای روی در داخل يك محلول آبي, هر قطعه ای از قبيل ورقهای كويل شده و يا كويل نشده را پوشش داد. اصل اين روش با استفاده از الكتروليت اسيدی نيز انجام مي شود. در اين روش ضخامت لايه روی ايجاد شده كمتر از ضخامت لايه پوشش روی در حالت غوطه وری گرم بوده و معمولا از اين روش در مصارف خانگی استفاده می شود.
ویژگی های کلی لوله های گالوانیزه
- ضریب هیزم ویلیام این لوله ها بر حسب اینچ می باشد.
- طول لوله های گالوانیزه شش متر می باشد.
- اتصالات آن قفل, کمربند و برشن است.
- این لوله ها به وسيله دنده پيچی به يكديگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندی می شوند.
- لوله های گالوانیزه را می توان به طور کلی به دو دسته عمده بخش بندی کرد.
لوله های گالوانیزه به دو نوع لوله های فولادی و آهنی دسته بندی می شوند. لوله های فولادی مقاومت بالایی در برابر مواد اسیدی ندارند و دچار خوردگی می شوند. آنها از فولاد نرم ساخته می شوند و اغلب به عنوان لوله های فاضلاب برای سرویس بهداشتی کاربرد دارند. در مقابل لوله های گالوانیزه آهنی دارای وزنی سبک هستند و رنگ آنها خاکستری است. لوله های گالوانیزه مقاومت فشاری بالایی دارند اما دچار خوردگی و رسوب می شوند، از این رو به ندرت برای لوله کشی ساختمان های امروزی مورد استفاده قرار می گیرند. این لوله ها را نمی توان با جوش بهم متصل کرد، دلیل این امر ایجاد دود غلیظ در حین جوشکاری است که سلامتی انسان را به مخاطره می اندازد و محیط زیست را آلوده می نماید.
لوله پلی پروپیلن
لوله پلی پروپیلن به لوله های سبز یا سفید معروف هستند و ظاهری همانند پلاستیک فشرده دارند. وزن این لوله ها بسیار سبک است و حمل و نقل و نصب آنها به آسانی صورت می گیرد. از ویژگی های بارز لوله سبز مقاومت در برابر یخ زدگی، ضربه، رسوب، خوردگی و پوسیدگی می باشد که استفاده از آن را در ساختمان سازی رواج بخشیده است. این لوله ها استحکام بسیار بالایی دارند و مواد اسیدی و بازی معدنی به آنها آسیبی وارد نمی کنند. علاوه بر آن مقاومت فشاری این لوله ها آنها را در برابر ضربه مقاوم نموده و آنها را به لوله ای ایده آل در صنعت ساخت و ساز تبدیل کرده است. لازم به ذکر است که لوله پلی پروپیلن با نام لوله تک لایه و لوله PP نیز در بازار شناخته شده می باشد.
لوله های پلی پروپیلن با استفاده از جوشکاری فیوژن حرارت داده می شوند. این لوله ها جزو سبک ترین لوله ها و مقاوم ترین آن ها در برابر مواد شیمیایی هستند. لوله ی پلی پروپیلن به دو نوع تقسیم می شود که نوع اول آن رواج بیشتری دارد. استحکام و مقاومت در نوع یک از آن موجب شده تا در برنامه هایی همچون زهکشی شیمیایی، تثبیت کننده های گرما و کاهش اشتعال پذیری از آن استفاده شود.
کاربرد لوله پلی پروپیلن
- سیستم های تخلیه ی شیمیایی
- فرآینده های صنعتی
- انتقال آب
- توزیع آب گرم و سرد
- سیستم های فاضلابی
- اتصالات فرعی لوله کشی
لوله چدنی
جنس لوله‌های چدنی از چدن ریخته‌گری است و از این لوله‌ها بیشتر در سیستم لوله‌کشی فاضلاب استفاده می‌شود. لوله‌های چدنی کارایی بالایی در سیستم لوله‌کشی دارند و متأسفانه به خاطر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب ممکن است خورده شوند و نشتی دهند. برای رفع نشتی، دیگر نیازی به عوض کردن کامل لوله‌ها نیست. به دلیل اینکه عوض کردن لوله‌ها زمان‌بر است و به دلیل تعداد زیاد اتصالات بسیار مشکل است.
لوله های چدنی با توجه به مکان استفاده در اشکال، ابعاد، اتصالات و نوع آلیاژ متفاوت ساخته می شود. لوله چدنی از مقاومت لازم در برابر فشارهایی که به آن وارد می شود، برخوردار است و به نسبت لوله های آهنی کمتر دچار فرسایش می شود. این لوله ها را می توان توسط دستگاه تراکم هوا باز نموده و گرفتگی آنها را برطرف کرد. قیمت لوله چدنی در مقایسه با لوله فلزی ارزان تر است اما نصب آن آهسته تر انجام می شود. این لوله ها همانند لوله های گالولنیزه به علت معایب غیر قابل رفع امروزه به ندرت کاربرد دارند.
انواع لوله چدنی
لوله‌های چدنی داکتیل
لوله چدنی داکتیل از چدن داکتیل ساخته شده که عموماً برای انتقال و توزیع پرتابل آب به کار برده می‌شوند. این نوع لوله‌ها مستقیماً از لوله‌های چدنی قبلی تکامل یافته و جایگزین آنها شده‌اند. آهن داکتیل استفاده شده برای ساخت لوله خاصیت اسفروئیدی یا ماهیت گره‌دار گرافیت آهنی دارند. لوله‌های چدن داکتیل، محصولاتی با متالورژی پیشرفته بوده که خواص منحصربه‌فردی برای انتقال آب تحت فشار دارند. این لوله‌ها قدرت و استحکام لوله‌های فولادی و دوام لوله‌های چدنی خاکستری را به طور همزمان دارند.
لوله فاضلاب چدنی
لوله‌های چدنی و حتی لوله‌های پلاستیکی فاضلاب از لوله‌های قدیمی هستند. لوله‌های چدنی و انواع قدیمی آنها هنوز در حال استفاده هستند و کار می‌کنند. اگر یک لوله فاضلاب قدیمی هنوز فاضلاب را بدون داشتن نشتی انتقال می‌دهد دلیلی برای عوض کردن آن وجود دارد.
کاربرد لوله چدنی
لوله‌ها و اتصالات چدنی در وهله اول در ساختمان برای تخلیه فاضلاب، لوله‌کشی زباله و تهویه به کار برده می‌شوند. در ساختمان، لوله و اتصالات چدنی داخل پارتیشن‌ها نصب شده و برای تخلیه حمام، دستشویی و آشپزخانه به کار برده می‌شوند.
خط اصلی در این ترکیب از لوله‌های چدنی ساخته شده که به طور عمودی مواد را از داخل ساختمان از طریق ساختار و پشت بام خارج می‌کند. خط فاضلاب به این لوله اصلی چدنی وصل شده است و لوله‌های تهویه ممکن است به بالاترین قسمت این لوله وصل شوند. در برخی از موارد نصب، لوله‌های تهویه برای جداسازی آن وصل می‌شوند که به عنوان منبع اصلی هوا از پشت بام عمل می‌کند. لوله و اتصالات چدنی همچنین برای تخلیه فاضلاب از پشت‌بام‌ها و حیاط‌ها در ساختار ساختمان به کار برده می‌شوند. در حال حاضر لوله‌ها و اتصالات چدنی متریال‌هایی هستند که در ارتفاع برای تخلیه مواد، فاضلاب و تهویه بدون نگرانی در مورد ارتفاع ساختمان به کار می‌روند.
معایب لوله چدنی
- غالباً محافظ خارجی ندارند.
- بیشتر لوله‌ها قبل از سال 1960 نصب شده‌اند.
- مستعد خوردگی داخلی و خارجی در شرایط خورندگی هستند.
- رفتار ارتجاعی و لاستیکی نداشته و قدرت مکانیکی آنها پایین‌تر است.
- مفاصل لوله‌های قدیمی مسدود شده و انعطاف‌پذیری آنها کاهش می‌یابد.
- از نواقص ساخت این لوله‌های می‌توان به یکنواخت نبودن ضخامت در طول لوله اشاره کرد.
لوله پی وی سی
لوله پی وی سی (PVC) از جمله لوله های پلیمری است که کاربرد بالایی در صنعت ساختمان سازی دارد. انعطاف پذیری این لوله ها بسیار بالاست و دچار ترک خوردگی و شکستگی نمی شوند. وزن لوله PVC بسیار سبک است و نصب آن به آسانی و با سرعت بالایی انجام می شود. این نوع لوله در رنگ های طوسی، سفید و زرد به بازار ارائه می شود و قیمت آن در مقایسه با سایر لوله ارزان تر است.
لوله پلیکا که امروزه در بازار به فروش می رسد از جمله لوله های پی وی سی است که خواص مکانیکی بالایی داشته و نیاز لوله کشی ساختمان را برطرف می نماید. این لوله ها در برابر فعالیت های اسیدی و بازی مقاوم هستند و مواد شیمیایی بر روی آنها اثر نامطلوب نمی گذارد. لوله پلیکا رنگ و بوی آب را عوض نمی کند و به دلیل داشتن سطح صیقلی میزان رسوب پذیری و گرفتگی آن بسیار پایین است.
مزایای لوله های پی وی سی
- مقاومت در برابر خوردگی : لوله های PVC رسانای جریان الکتریکی نیستند و در برابر واکنش های الکتروشیمیایی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند.
- مقاومت شیمیایی بالا : این لوله ها، مقاومت بالایی در برابر بسیاری از الکل ها، روغن ها، مواد نفتی غیرآروماتیک، اسیدهای غیر آلی، بازها و نمک ها دارند.
- انعطاف‌پذیری و خاصیت الاستیستیه بالا : لوله های پی وی سی مقاومت بالایی در برابر شکست دارند و در جاهایی که احتمال حرکت یا لرزش خاک وجود داشته باشد، مناسب است.
- استحکام کششی خوب : این ویژگی سبب می شود ضخامت لوله های یو پی وی سی کمتر و در نتیجه سبک تر باشند.
- وزن سبک در برابر استحکام بالا : دارا بودن وزن پایین موجب کاهش هزینه های حمل و نقل و نصب این لوله ها شده است.
- قابلیت آب‌بندی اتصالات : لوله های u-pvc، به دلیل عمق دخول بالا و سیستم های اتصال اورینگی که دارند، جایگزین
مناسبی برای محصولات سنتی به شمار می‌آیند. - مقاومت در برابر شعله : این لوله ها به سختی آتش می گیرند و دمای اشتعال خودکار آن 454 درجه سانتی گراد است.
- زبری پایین : سطوح داخلی لوله های یو پی وی سی ضریب زبری و اصطکاک پایینی در برابر جریان های سیال دارند. بعلاوه، باکتری ها در لوله ها، در قسمت‌های زبر و ناهموار تجمع می کنند و مانع جریان آب می‌شوند و سلامت آب آشامیدنی را تحت تاثیر قرار می دهند. در نتیجه، لوله‌های UPVC گزینه مناسبی برای انتقال آب آشامیدنی هستند.
- حفظ کیفیت آب
- ضربه پذیری بالا
- قیمت مناسب
- مقاومت بالا در برابر سایش و خراش
پی وی سی چگونه تولید می‌شود؟
پی وی سی نیز مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن، از جمله پلیمرهای پرمصرف محسوب می شود. این ماده به راحتی می تواند با افزودنی ها و نرم کننده ها ترکیب شده و ساختارهایی با ویژگی های مختلف از آن تولید شود؛ از جمله فیلم های نرم و انعطاف پذیر تا قطعات سخت.
پی وی سی قیمت مناسب و نیز فرآیند پذیری بالایی دارد، از این رو کاربرد آن در حال افزایش است. pvc را می توان با روش‌های اکستروژنی (برای تولید لوله، کابل، پروفیل، گرانول سازی و ..)، پوشش دهی دورانی (تولید توپ)، غوطه وری(تولید دستکش) و روش های معمول تزریقی-فشاری (جهت تولید قطعات فنی و پیچیده) تولید کرد.
لوله پنج لایه
جنس لایه بیرونی و درونی لوله پنج لایه از پلی اتیلن که نوعی پلیمر است، می باشد. این دو لایه پلیمر توسط دو لایه چسب به لایه آلومینیومی که همان لایه میانی است، متصل می شوند. لایه آلومینیومی این لوله ها مقاومت فشاری لوله را بالا می برد، بنابراین در صورت ضربه به آن آسیبی وارد نمی شود.
این نوع لوله در مکان های مختلف به منظور انتقال آب گرم یا سرد کاربرد دارد از جمله سیستم های گرمایش از کف و سیستم های تهویه مطبوع ساختمان. این لوله ها ظاهر مناسبی دارند و به صورت توکار یا روکار از آنها استفاده می شود. در این لوله ها قارچ و باکتری رشد نمی کند، بنابراین با خیالی آسوده می توان از آنها در ساختمان استفاده نمود.
مزایای استفاده از لوله های پنج لایه
- نصب آسان و سریع
- ضریب انبساط طولی بسیار کم
- تحمل حرارت تا حداکثر 90 درجه سانتیگراد
- استحکام آن در برابر مواد اسیدی و بازی بالاست
- افت فشار بسیار کم به علت سطح نرم داخل لوله
- مقاومت عالی در برابر فشار به علت استفاده از آلومینیوم
- عدم نفوذ اکسیژن به داخل لوله و جلوگیری از تغییر رنگ آب
- مقاومت در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مانند اسیدها و بازها
- لوله های پنج لایه دچار زنگ زدگی و خوردگی نمی شوند و امکان رشد جلبک در آن ها وجود ندارد.
لوله های پنج لایه چگونه ساخته می شوند؟
این نوع لوله ها که انعطاف پذیری بالایی هم دارند از دو لایه پلیمر، دو لایه چسب و یک لایه آلومنیوم تشکیل شده است. لایه بیرونی و لایه درونی از نوعی پلیمر بر پایه پلی اتیلن ساخته شده است که با دولایه چسب به لایه میانی که از جنس ورق آلومنیوم است متصل می شود. ورق آلومینیوم به کار رفته در ساخت این لوله ها از ورود اکسیژن به آن ها و فرسودگی جلوگیری می کند.
لوله های پنج لایه در چه جاهایی کاربرد دارند؟
- تمام سیستم های بهداشتی آب سرد و گرم
- سیستم تهویه مطبوع
- سیستم های گرمایشی و سیستم گرمایشی کف
- صنایع پزشکی مانند انتقال گازهای پزشکی و سیستم های دیالیز
لوله پلی اتیلن
این لوله با نام PE در بازار معروف است و از نوعی ترموپلاستیک به نام پلی اتیلن ساخته می شود. انعطاف پذیری فوق العاده از قابلیت های منحصر بفرد این لوله هاست که استفاده از آنها را در مکان های مختلف فراهم می نماید. لوله های پلی اتیلن با توجه به نوع کاربرد با چگالی های مختلف ساخته می شوند. آنها جایگزین مناسبی برای سایر لوله ها محسوب می شوند و از نظر قیمت نیز مقرون بصرفه هستند.
ویژگیهای لوله پلی اتیلن
- وزن پایین لوله پلی اتیلن : لوله پلی اتیلن و اتصالات پلی اتیلن دارای وزن پایین‌تری نسبت به سایر انواع لوله‌ها نظیر لوله‌های فولادی و لوله‌های بتنی است که باعث سهولت حمل، بارگیری و نصب آسان لوله پلی اتیلن می‌گردد. مقاومت در مقابل دمای بسیار پایین، استحکام و قابلیت تحمل تنش‌های کششی و فشاری و انعطاف پذیری بالای پلی اتیلن به کاربر امکان حمل و نصب لوله‌های پلی اتیلن را در اجرای انواع پروژههای صنعتی می‌دهد.
- لوله پلی اتیلن مقاوم در برابر ضربه : مقاومت بسیار بالای لوله پلی اتیلن در مقابل ضربه , نیاز بکارگیری فشارهای بالاتر لوله و اتصالات پلی اتیلن و خریداری تجهیزات ضد ضربه را منتفی می‌کند. این خاصیت در پروژههای بزرگ صنعتی باعث سهولت اجرا و کاهش بسیار زیاد هزینه‌های اجرا می‌شود ضمن آنکه ضایعات اجرا را به صفر کاهش می‌دهد.این عامل می‌تواند دلیل بسیار موجهی برای جایگزینی لوله و اتصالات پلی اتیلن با انواع لوله‌های بتنی و فلزی باشد.
- لوله پلی اتیلن مقاوم در برابر سایش : مقایسه پلی اتیلن با دیگر مواد نشان داده است که لوله و اتصالات ساخته شده از این ماده مقاومت بالایی در مقابل ساییدگی دارد، بنابراین لوله پلی اتیلن و اتصالات پلی اتیلن انتخابی بسیار عالی برای انتقال مایعات دارای مواد جامد غیر محلول است. علاوه بر این جوندگان نمی‌توانند به لوله و اتصالات پلی اتیلن آسیبی وارد نمایند زیرا سطح بسیار سخت لوله و اتصالات پلی اتیلن امکان هرگونه آسیبی را از جوندگان سلب می‌نماید.
- لوله پلی اتیلن مقاوم در برابر مواد شیمیایی : محیط‌های اسیدی و بازی و همچنین بسیاری از محلول‌ها و مواد شیمیایی تاثیری بر پلی اتیلن نمی‌گذارند. همین امر یکی از مهمترین مزیت‌های لوله پلی اتیلن و اتصالات پلی اتیلن می‌باشد.لیست بسیاری از مواد شیمیائی که بر روی لوله و اتصالات پلی اتیلن تاثیرگذار نیستند را می‌توان در استانداردهای لوله و اتصالات مشاهده نمود.
- جریان پذیری عالی لوله پلی اتیلن : از آنجاییکه سطح درونی لوله و اتصالات پلی اتیلن صاف و با زبری بسیار پایین است، سیالات درون آن جریان سریعی دارند و این به سبب ضریب زبری حدود 0.007 لوله و اتصالات پلی اتیلن می‌باشد.
- اتصال پذیری راحت لوله پلی اتیلن : لوله‌های پلی اتیلن به دو صورت کلاف و شاخه عرضه می‌گردند. نوع کلاف که در اندازه‌های پایین موجود است باعث صرفه جویی در هزینه اتصال می‌شود. شاخه‌های لوله پلی اتیلن به روش‌های مختلف قابل اتصال به یکدیگرند. همچنین اتصالات تولید شده در شرکت پارس اتیلن کیش بسیار متنوع و سهل در اجرا می‌باشد که می‌تواند بطور کامل اجرا یک سیستم حرفه ای خط لوله پلی اتیلن را پوشش دهد.
- انعطاف پذیری : لوله‌های پلی اتیلن دارای شعاع خمش مناسب می‌باشد و این خاصیت باعث سهولت نصب لوله‌های پلی اتیلن و نیاز به کاربرد اتصالات کمتر می‌گردد. شعاع مجاز خمش لوله پلی اتیلن به طور متوسط 20 برابر قطر خارجی آن می‌باشد. لوله‌های پلی اتیلن به دلیل انعطاف بسیار بالا راه حل ایده آلی برای حل بسیاری از موارد و مشکلات نصب و اجرا است و از این طریق نصب و اجرا بسیار سریعتر و ارزانتر صورت می‌پذیرد.
- اتصالات متنوع پلی اتیلنی : خطوط لوله پلی اتیلن در پروژههای مختلف نیاز به اتصالات پلی اتیلن دارند که این اتصالات با توجه به نوع پروژه متفاوت خواهند بود. ابعاد و اندازه اتصالات جوشی پلی اتیلن می تواند طبق سفارشات مشتری تولید گردد و همچنین موارد مصرفی آنها در فاضلاب و مواد شیمیایی و اسیدی و نفتی و آبرسانی تحت فشار بوده و با توجه به مقایسه با اتصالات چدنی و فولادی بسیـار مقرون به صرفه می‌باشد.
جهت تعمیر لوله کشی موتور خانه و تعمیرات لوله کشی و لوله بازکنی با دستگاه مخصوص با متخصصان شرکت مهارت تماس بگیرید.
